1. Yêu cầu chung về chuồng trại:
Vị trí chuồng nuôi phải chọn nơi cao ráo, thoáng mát, cách xa các trại nuôi gia súc, gia cầm khác nhằm hạn chế tối thiểu mức rủi ro do lây nhiễm chồng chéo.
Chuồng trại phải đảm bảo giữ ấm về mùa đông, mát về mùa hè. Nền chuồng phải bằng phẳng, tiện cho công tác dọn vệ sinh, rải chất độn chuồng bằng phôi bào hoặc trấu có thể trộn với cát được phơi khô đã được phun khử trùng. Mặt khác phải đảm bảo thực hiện được biện pháp an toàn sinh học.
Hình ảnh chuồng nuôi chim thương phẩm ở quy mô lớn theo dạng thức thả vườn.
Lưu ý : Thường xuyên vệ sinh chuồng trại định kỳ 2- 3 lần/tuần. Phun thuốc khủ trùng định kỳ. Thường xuyên kiểm tra để loại bỏ các vật sắc, nhọn, sợi ninong trong khu vực nuôi đề phòng chim ăn phải sẽ dẫn đến tủng diều, chết.
Trong thời gian qua trên các diễn đàn mạng và truyền hình có giới thiệu 1 số mô hình nuôi chim trĩ đạt hiệu quả cao, tuy nhiên cách thiết kế chuồng trại thường theo phương thức chia nhiều ô với kích thước rất nhỏ , môi ô chỉ nuôi từ 1 -4 cá thể (ghép bộ) . Cách làm này tuy hạn chế được việc chim đánh , mổ nhau nhau nhưng lại tốn kém rất nhiều trong khâu thiết kế chuồng trại, máng ăn cũng như công chăm sóc , Mô hình ghép cặp chỉ thích nghi với điều kiện nuôi kiểng, hoặc diện tích đất nhỏ .Tuỳ mục đích, quy mô sản xuất bà con có thể lựa chọn cách thiết kế chuồng trại sao cho phù hợp nhất với điều kiện sẵn có mà vẫn đảm bảo được yếu tố kỹ thuật trong việc quản lý và chăm sóc chim.
2. Chuẩn bị dụng cụ và chuồng nuôi
Trước khi đưa chim vào nuôi dù quy mô lớn hay nhỏ cần phải chuẩn bị mọi điều kiện vật chất kỹ thuật như: lồng úm, chụp sưởi, máng ăn, máng uống, chất độn chuồng, tiêu độc khử trùng và chọn người nuôi.
Mật độ nuôi và úm chim non trong chuồng nhỏ:
Giai đoạn sau 12 tuần tuổi:
Ở giai đoạn này có thể đưa chim ra chuồng lớn với mật độ nuôi 1 – 2 con/m2. Nên chia chuồng thành nhiều ô khác nhau để tiện cho công tác quản lý và theo dõi bệnh tật cũng như quá trình sinh trưởng và phát triển của chim. Nếu tốn kém trong việc chia chuồng ra nhiều ô nhỏ thì có thể chọn phương án nuôi tập trung (quần thể).
Tường vây có thể xây hoặc dùng lưới B40, lưới mắt cáo. Trên nóc sử dụng các loại tấm lợp Bro - ximăng hoặc vật liệu rẻ tiền sẵn có tại địa phương, miễn sao đảm bảo chim không thoát ra ngoài.
Nền chuồng được dải một phần hoặc toàn bộ cát, sử dụng loại cát vàng, để chim tắm cát và làm ổ đẻ. Phần còn lại có thể sự dụng bằng nền betông, hoặc trồng cỏ trong khoảng sân chơi.
Mái che có thể lợp toàn phần hoặc bán phần miễn sao đảm bảo thoáng về mùa hè, ấm về mùa đông. Với các địa phương khu vực phía bắc thường có rét đậm rét hại vào mùa đông, hoặc sương muối, nên che chắn cẩn thận toàn bộ chuồng nuôi bằng vải bạt và thắp điện sưởi để tránh rét cho chim. Với các tỉnh khu vực phía Nam và Tây Nguyên khí hậu nóng ấm quanh năm hạn chế phải che phủ chuồng trại hơn, tuy nhiên nên lưu ý đến các đợt mưa tạt, gió lùa vì đây là những thời điểm chim rễ mắc các bệnh về hô hấp, tiêu chảy, cầu trùng, tụ huyết trùng, thương hàn,...
Lưu ý: Thường xuyên vệ sinh chuồng trại định kỳ 2-3 lần/tuần. Phun thuốc khử trùng Virkon S định kỳ 1 lần/tuần, tăng cường khi có dịch hoặc khí hậu ẩm ướt. Thường xuyên kiểm tra để loại bỏ các vật sắc, nhọn, sợi nilon trong khu vực nuôi đề phòng chim ăn phải sẽ dẫn đến thủng diều, chết.
Làm chuồng cho chim lớn :Nên chia chuồng thành nhiều ô khác nhau để tiện cho công tác quản lý và theo dõi bệnh tật cũng như quá trình sinh trưởng và phát triển của chim :
Nếu làm chuồng mới để nuôi chim sinh sản có thể thiết kế theo kích thước khung cơ bản sau:
Cao (H) 2,5 – 2,8 m, Dài (L) 6 m, Rộng ngang (W): 3,5 m. Với diện tích ô chuồng này có thể nuôi được 20 -25 cá thể chim bố mẹ sinh sản, hoặc 30 - 40 cá thể chim hậu bị.
Lưu ý : Thường xuyên vệ sinh chuồng trại định kỳ 2- 3 lần/tuần . Phun thuốc khủ trùng định kỳ. Thường xuyên kiểm tra để loại bỏ các vật sắc , nhọn , sợi ninong trong khu vực nuôi đề phòng chim ăn phải sẽ dẫn đến tủng diều, chết.
3. Chúng tôi xin giới thiệu một số hình ảnh chuồng chim trĩ mẫu của các khách hàng đã được Công ty Hạt Thóc Vàng Việt Nam tư vấn và đang thực hiện rất thành công để bà con tham khảo như sau:
Hình ảnh chuồng nuôi chim sinh sản, chia thành các ô nhỏ để nuôi theo từng bộ (1 bộ = 4 con, 1 trống - 3 mái). Mỗi ô chuồng nên để 25% diện tích ngoài trời làm khu tắm cát và để cho chim đẻ trứng, 75% diện tích còn lại để cho chim ăn uống và nghỉ ngơi. Chuồng này được chia thành 03 modun, mỗi modun 12m2, mỗi modun có thể nuôi 6 - 9 bộ chim sinh sản. Khi chưa có điều kiện nuôi ở quy mô lớn và chưa có nhiều kinh nghiệm, bà con nên đầu tư theo dạng mô hình này để phát triển và gây giống sau đó mới tiếp tục phát triển ở quy mô lớn hơn.
Hình ảnh chuồng nuôi chim 3 - 4 tháng tuổi ~ 100 m2, khi chim lớn dần lên phải tách đàn để mật độ chim thưa hơn tránh việc đánh nhau hoặc mật độ quá dày ảnh hưởng tới sự tăng trưởng của chim.
Hình ảnh chuồng nuôi chim trĩ hậu bị khá đơn giản, diện tích ~ 60 m2 vật liệu tận dụng toàn bộ tre nứa sẵn có.
Hình ảnh khu tắm cát và đẻ trứng giống của chuồng nuôi chim sinh sản ở quy mô lớn. Chuồng có Tổng diện tích ~ 100 m2.
Hình ảnh chuồng nuôi chim ở quy mô cấp trung ~ 120 m2 đặt cạnh hồ và tiết kiệm được công sức dọn vệ sinh. Chuồng tận dụng mặt hồ và cây que có sẵn tại địa phương nên rất hiệu quả kinh tế.
Hình ảnh chuồng nuôi quy mô nhỏ theo dạng thức nuôi chim cảnh.
Vị trí chuồng nuôi phải chọn nơi cao ráo, thoáng mát, cách xa các trại nuôi gia súc, gia cầm khác nhằm hạn chế tối thiểu mức rủi ro do lây nhiễm chồng chéo.
Chuồng trại phải đảm bảo giữ ấm về mùa đông, mát về mùa hè. Nền chuồng phải bằng phẳng, tiện cho công tác dọn vệ sinh, rải chất độn chuồng bằng phôi bào hoặc trấu có thể trộn với cát được phơi khô đã được phun khử trùng. Mặt khác phải đảm bảo thực hiện được biện pháp an toàn sinh học.
Hình ảnh chuồng nuôi chim thương phẩm ở quy mô lớn theo dạng thức thả vườn.
Lưu ý : Thường xuyên vệ sinh chuồng trại định kỳ 2- 3 lần/tuần. Phun thuốc khủ trùng định kỳ. Thường xuyên kiểm tra để loại bỏ các vật sắc, nhọn, sợi ninong trong khu vực nuôi đề phòng chim ăn phải sẽ dẫn đến tủng diều, chết.
Trong thời gian qua trên các diễn đàn mạng và truyền hình có giới thiệu 1 số mô hình nuôi chim trĩ đạt hiệu quả cao, tuy nhiên cách thiết kế chuồng trại thường theo phương thức chia nhiều ô với kích thước rất nhỏ , môi ô chỉ nuôi từ 1 -4 cá thể (ghép bộ) . Cách làm này tuy hạn chế được việc chim đánh , mổ nhau nhau nhưng lại tốn kém rất nhiều trong khâu thiết kế chuồng trại, máng ăn cũng như công chăm sóc , Mô hình ghép cặp chỉ thích nghi với điều kiện nuôi kiểng, hoặc diện tích đất nhỏ .Tuỳ mục đích, quy mô sản xuất bà con có thể lựa chọn cách thiết kế chuồng trại sao cho phù hợp nhất với điều kiện sẵn có mà vẫn đảm bảo được yếu tố kỹ thuật trong việc quản lý và chăm sóc chim.
2. Chuẩn bị dụng cụ và chuồng nuôi
Trước khi đưa chim vào nuôi dù quy mô lớn hay nhỏ cần phải chuẩn bị mọi điều kiện vật chất kỹ thuật như: lồng úm, chụp sưởi, máng ăn, máng uống, chất độn chuồng, tiêu độc khử trùng và chọn người nuôi.
Mật độ nuôi và úm chim non trong chuồng nhỏ:
o Chim 0 – 30 ngày tuổi : 40 - 15 con /m2:
o 30 – 60 ngày tuổi : 12 – 6 con / m2
o 60 – 90 ngày tuổi : 4 – 2 con /m2
o Sau 90 ngày tuổi có thể đưa chim ra chuồng lớn với mật độ nuôi 1 – 2 con /m2
Lồng úm nuôi giai đoạn 1 – 4 tuần tuổi:
Lồng úm và dụng cụ chăn nuôi phải được cọ rửa sạch sẽ, để trống chuồng trước khi đưa chim vào nuôi 15 – 20 ngày và phải được xử lý theo đúng quy định về vệ sinh phòng dịch, tường, nền được quét nước vôi đặc nồng độ 40%. Sau đó để khô phun tiêu độc bằng xút 2% (NaOH) với liều 1 lít/m2 hoặc bằng các loại thuốc sát trùng khác như Foocmol 3% phun 2 – 3 lần. Trước khi thả chim Trĩ vào nuôi 1 – 2 ngày phun tẩy uế lại bằng Formalin 3% và đóng kín cửa. Sau khi phun 5h mở cửa cho thông thoáng bay hết mùi thuốc sát trùng rồi mới thả chim. Nếu như chồng trại xây mới thì có thể chỉ dùng thuốc sát trùng Virkon®S của hãng Bayer: pha 100g với 10 lit nước, phun 300ml/m2, phun toàn bộ trại bao gồm nền, tường, bồn ăn uống, không khí, giày ủng. Hầu hết các kiểu úm gia cầm đều phù hợp cho việc úm chim Trĩ.
Trong thời gian úm gột, để tập trung nguồn nhiệt tránh gió lùa sử dụng lồng úm.
Lồng úm và dụng cụ chăn nuôi phải được cọ rửa sạch sẽ, để trống chuồng trước khi đưa chim vào nuôi 15 – 20 ngày và phải được xử lý theo đúng quy định về vệ sinh phòng dịch, tường, nền được quét nước vôi đặc nồng độ 40%. Sau đó để khô phun tiêu độc bằng xút 2% (NaOH) với liều 1 lít/m2 hoặc bằng các loại thuốc sát trùng khác như Foocmol 3% phun 2 – 3 lần. Trước khi thả chim Trĩ vào nuôi 1 – 2 ngày phun tẩy uế lại bằng Formalin 3% và đóng kín cửa. Sau khi phun 5h mở cửa cho thông thoáng bay hết mùi thuốc sát trùng rồi mới thả chim. Nếu như chồng trại xây mới thì có thể chỉ dùng thuốc sát trùng Virkon®S của hãng Bayer: pha 100g với 10 lit nước, phun 300ml/m2, phun toàn bộ trại bao gồm nền, tường, bồn ăn uống, không khí, giày ủng. Hầu hết các kiểu úm gia cầm đều phù hợp cho việc úm chim Trĩ.
Trong thời gian úm gột, để tập trung nguồn nhiệt tránh gió lùa sử dụng lồng úm.
Kích thước Lông úm nuôi: Chiều cao (H) 40 – 50 cm; Chiều dài (L) 1,0 – 1,2 m; Chiều rộng (W) 0,7 – 0,9 m. Xung quanh được đóng bằng gỗ ép hoặc cót ép, phía trên làm bằng lưới ô nhỏ để tránh chim bay, cửa lồng có thể nằm ở phía trên tuỳ thuộc vào từng điều kiện cụ thể. Lồng này dùng để úm chim non trong 28 – 30 ngày đầu, mỗi lồng như vậy có thể úm từ 50 – 80 chim.
Chuồng nuôi giai đoạn 5 – 12 tuần tuổi:
Chuồng nuôi giai đoạn 5 – 12 tuần tuổi:
Giai đoạn này chim Trĩ được nuôi thả ra nền chuồng bê tông để rải trấu hoặc phôi bào với độ dày 5 – 8 cm, có khu đổ cát để chim tắm cát. Chim Trĩ được thả ra ngoài nhằm cho chim vận động, nhưng phải có lưới quây để cho chim khỏi bay đi. Bên ngoài lớp lưới của sân chơi có thể phủ lên những cành cây giúp cho môi trường sống giống với các điều kiện tự nhiên. Giai đoạn này một chim cần 0,5 m2 tổng diện tích sàn bên trong chuồng nuôi, và 2 m2 diện tích nền bên ngoài được dùng cho việc vận động. Sau quá trình ấp, chim trĩ có thể được nuôi khép kín, nhưng cần thiết phải có nơi cư trú đầy đủ. Sân chơi được rào kín bằng lưới để ngăn chim thoát ra ngoài.
Để ngặn chặn việc bay mất, kẹp lông cánh khi chúng 4 tuần tuổi hoặc cắt lông cánh ngay ban đầu. Chim trĩ rất dễ kích thích và bay rất tốt, vì vậy chúng nên được nhốt trong chuồng nuôi hoặc các bãi rào được bao bọc cẩn thận. Nếu chúng có thể thoát ra ngoài sau khi sợ hãi, chúng có thể bay rất xa và mất.
Giai đoạn sau 12 tuần tuổi:
Ở giai đoạn này có thể đưa chim ra chuồng lớn với mật độ nuôi 1 – 2 con/m2. Nên chia chuồng thành nhiều ô khác nhau để tiện cho công tác quản lý và theo dõi bệnh tật cũng như quá trình sinh trưởng và phát triển của chim. Nếu tốn kém trong việc chia chuồng ra nhiều ô nhỏ thì có thể chọn phương án nuôi tập trung (quần thể).
Tường vây có thể xây hoặc dùng lưới B40, lưới mắt cáo. Trên nóc sử dụng các loại tấm lợp Bro - ximăng hoặc vật liệu rẻ tiền sẵn có tại địa phương, miễn sao đảm bảo chim không thoát ra ngoài.
Nền chuồng được dải một phần hoặc toàn bộ cát, sử dụng loại cát vàng, để chim tắm cát và làm ổ đẻ. Phần còn lại có thể sự dụng bằng nền betông, hoặc trồng cỏ trong khoảng sân chơi.
Mái che có thể lợp toàn phần hoặc bán phần miễn sao đảm bảo thoáng về mùa hè, ấm về mùa đông. Với các địa phương khu vực phía bắc thường có rét đậm rét hại vào mùa đông, hoặc sương muối, nên che chắn cẩn thận toàn bộ chuồng nuôi bằng vải bạt và thắp điện sưởi để tránh rét cho chim. Với các tỉnh khu vực phía Nam và Tây Nguyên khí hậu nóng ấm quanh năm hạn chế phải che phủ chuồng trại hơn, tuy nhiên nên lưu ý đến các đợt mưa tạt, gió lùa vì đây là những thời điểm chim rễ mắc các bệnh về hô hấp, tiêu chảy, cầu trùng, tụ huyết trùng, thương hàn,...
Lưu ý: Thường xuyên vệ sinh chuồng trại định kỳ 2-3 lần/tuần. Phun thuốc khử trùng Virkon S định kỳ 1 lần/tuần, tăng cường khi có dịch hoặc khí hậu ẩm ướt. Thường xuyên kiểm tra để loại bỏ các vật sắc, nhọn, sợi nilon trong khu vực nuôi đề phòng chim ăn phải sẽ dẫn đến thủng diều, chết.
Làm chuồng cho chim lớn :Nên chia chuồng thành nhiều ô khác nhau để tiện cho công tác quản lý và theo dõi bệnh tật cũng như quá trình sinh trưởng và phát triển của chim :
Nếu làm chuồng mới để nuôi chim sinh sản có thể thiết kế theo kích thước khung cơ bản sau:
Cao (H) 2,5 – 2,8 m, Dài (L) 6 m, Rộng ngang (W): 3,5 m. Với diện tích ô chuồng này có thể nuôi được 20 -25 cá thể chim bố mẹ sinh sản, hoặc 30 - 40 cá thể chim hậu bị.
Lưu ý : Thường xuyên vệ sinh chuồng trại định kỳ 2- 3 lần/tuần . Phun thuốc khủ trùng định kỳ. Thường xuyên kiểm tra để loại bỏ các vật sắc , nhọn , sợi ninong trong khu vực nuôi đề phòng chim ăn phải sẽ dẫn đến tủng diều, chết.
3. Chúng tôi xin giới thiệu một số hình ảnh chuồng chim trĩ mẫu của các khách hàng đã được Công ty Hạt Thóc Vàng Việt Nam tư vấn và đang thực hiện rất thành công để bà con tham khảo như sau:
Hình ảnh chuồng nuôi chim sinh sản, chia thành các ô nhỏ để nuôi theo từng bộ (1 bộ = 4 con, 1 trống - 3 mái). Mỗi ô chuồng nên để 25% diện tích ngoài trời làm khu tắm cát và để cho chim đẻ trứng, 75% diện tích còn lại để cho chim ăn uống và nghỉ ngơi. Chuồng này được chia thành 03 modun, mỗi modun 12m2, mỗi modun có thể nuôi 6 - 9 bộ chim sinh sản. Khi chưa có điều kiện nuôi ở quy mô lớn và chưa có nhiều kinh nghiệm, bà con nên đầu tư theo dạng mô hình này để phát triển và gây giống sau đó mới tiếp tục phát triển ở quy mô lớn hơn.
Hình ảnh chuồng nuôi chim 3 - 4 tháng tuổi ~ 100 m2, khi chim lớn dần lên phải tách đàn để mật độ chim thưa hơn tránh việc đánh nhau hoặc mật độ quá dày ảnh hưởng tới sự tăng trưởng của chim.Hình ảnh chuồng nuôi chim trĩ hậu bị khá đơn giản, diện tích ~ 60 m2 vật liệu tận dụng toàn bộ tre nứa sẵn có.
Hình ảnh khu tắm cát và đẻ trứng giống của chuồng nuôi chim sinh sản ở quy mô lớn. Chuồng có Tổng diện tích ~ 100 m2.
Hình ảnh chuồng nuôi chim ở quy mô cấp trung ~ 120 m2 đặt cạnh hồ và tiết kiệm được công sức dọn vệ sinh. Chuồng tận dụng mặt hồ và cây que có sẵn tại địa phương nên rất hiệu quả kinh tế.
Hình ảnh chuồng nuôi quy mô nhỏ theo dạng thức nuôi chim cảnh.
Hình ảnh tham khảo của một trang trại chim trĩ nuôi ở quy mô rất lớn tại Mỹ.
Chúng tôi nhận thi công các công trình xây dựng trang trại quy mô lớn và nhỏ và tư vấn trọn gói hoặc từng phần về các gói dịch vụ như: kỹ thuật nuôi từ khâu úm ấm nở đến khâu nuôi chim sinh sản, kỹ thuật nhân giống, quy hoạch hệ thống hạ tầng nuôi, quy hoạch kho lưu trữ bảo quản thức ăn vật nuôi, quy hoạch hạ tầng trang trại theo tiêu chuẩn sinh thái kết hợp nuôi trồng và phát triển bền vững...